چرا آیفون‌های شرکتی در ایران ارزان‌تر از مدل‌های مسافری نیستند؟

در ماه‌های اخیر، پس از مدت‌ها ممنوعیت، واردات رسمی گوشی‌های آیفون به ایران آزاد شد. با این حال، کاربران انتظار داشتند که با ورود آیفون‌های شرکتی، قیمت این گوشی‌ها کاهش یابد. اما در عمل، قیمت آیفون‌های شرکتی تفاوت چندانی با مدل‌های مسافری ندارد. در این مقاله، به بررسی دلایل این مسئله می‌پردازیم و تمام عوامل مؤثر بر قیمت آیفون در ایران را بررسی می‌کنیم.

۱. تفاوت بین آیفون‌های مسافری و شرکتی

برای درک بهتر موضوع، باید تفاوت بین این دو مدل واردات را مشخص کنیم:

• آیفون مسافری: فردی که از خارج از کشور گوشی خریداری کرده است، می‌تواند آن را به‌صورت مسافری وارد ایران کند و پس از پرداخت هزینه رجیستری، از آن استفاده کند.
• آیفون شرکتی: شرکت‌های واردکننده مجاز، گوشی را به‌صورت عمده وارد می‌کنند و پس از پرداخت حقوق گمرکی و سایر هزینه‌های قانونی، آن را به بازار عرضه می‌کنند.

۲. حقوق گمرکی و رجیستری؛ کدام ارزان‌تر است؟

یکی از مهم‌ترین دلایلی که انتظار می‌رفت آیفون‌های شرکتی ارزان‌تر باشند، تفاوت در میزان حقوق ورودی و هزینه رجیستری است. در گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار، هزینه‌های گمرکی در روش شرکتی حدود ۱۵ درصد و در روش مسافری حدود ۳۰ درصد است. این یعنی گوشی‌های شرکتی از نظر پرداخت‌های گمرکی باید هزینه کمتری داشته باشند. اما چرا این تفاوت به کاهش قیمت منجر نشده است؟

۳. هزینه‌های جانبی واردات و تأثیر آن بر قیمت نهایی

واردات شرکتی شامل هزینه‌های جانبی زیادی است که در قیمت نهایی تأثیر می‌گذارد:

• هزینه حمل‌ونقل: حمل‌ونقل انبوه این گوشی‌ها از کشورهای مبدأ (اغلب امارات یا چین) به ایران شامل هزینه‌های سنگینی می‌شود.
• هزینه بیمه و انبارداری: این گوشی‌ها تا زمان توزیع در انبارهای شرکت‌ها ذخیره می‌شوند و این نیز هزینه‌بردار است.
• مالیات ارزش افزوده: در روش شرکتی، علاوه بر هزینه‌های گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده هم دریافت می‌شود که رقم قابل‌توجهی را شامل می‌شود.
• هزینه‌های گارانتی و خدمات پس از فروش: آیفون‌های شرکتی همراه با گارانتی رسمی به فروش می‌رسند که ارائه این خدمات، هزینه‌های جداگانه‌ای برای شرکت‌های واردکننده دارد.

۴. تأثیر نوسانات نرخ ارز

یکی از بزرگ‌ترین عوامل مؤثر بر قیمت آیفون، نرخ ارز است. این نوسانات باعث شده است که واردکنندگان، قیمت تمام‌شده را بر اساس نرخ ارز لحظه‌ای تعیین کنند. از طرف دیگر، برخی از واردکنندگان، گوشی‌های جدید را بر اساس قیمت دلاری قدیمی خریداری کرده‌اند، اما اکنون آن‌ها را بر اساس نرخ ارز جدید به فروش می‌رسانند. این موضوع موجب می‌شود که کاهش هزینه‌های گمرکی در روش شرکتی، تأثیر محسوسی بر کاهش قیمت نداشته باشد.

۵. عرضه و تقاضا؛ عامل مهم در تعیین قیمت

بخش بزرگی از قیمت گوشی در بازار، تابعی از عرضه و تقاضا است. در حال حاضر، به دلیل ممنوعیت طولانی‌مدت واردات، میزان تقاضا برای آیفون در ایران بسیار بالاست. از طرف دیگر، عرضه گوشی‌های شرکتی هنوز به‌اندازه‌ای زیاد نشده که تأثیر چشمگیری بر قیمت‌ها بگذارد. به همین دلیل، قیمت آیفون‌های شرکتی همچنان بالا باقی مانده است.

۶. سودجویی واردکنندگان و فروشندگان

نباید نقش واسطه‌ها و واردکنندگان را در افزایش قیمت‌ها نادیده گرفت. در شرایطی که بازار تشنه آیفون‌های جدید است، بسیاری از واردکنندگان و فروشندگان ترجیح می‌دهند گوشی‌ها را با سود بالاتر بفروشند، به‌جای اینکه بلافاصله قیمت‌ها را کاهش دهند. این سودجویی در بازاری که قیمت‌ها هنوز تثبیت نشده‌اند، امری رایج است.

۷. نقش دلالان و بازار غیررسمی

در سال‌های اخیر، بازار غیررسمی موبایل در ایران بسیار فعال شده است. دلالان و واسطه‌ها با خرید و احتکار گوشی‌ها، قیمت‌ها را کنترل می‌کنند. در بسیاری از مواقع، این افراد با خرید بخش زیادی از گوشی‌های شرکتی، اجازه کاهش قیمت را نمی‌دهند و عملاً آن‌ها را هم‌قیمت مدل‌های مسافری می‌فروشند.

۸. هزینه تبلیغات و بازاریابی

شرکت‌های واردکننده برای فروش محصولات خود نیاز به تبلیغات گسترده دارند. این تبلیغات شامل هزینه‌های اینترنتی، بیلبوردها، تخفیف‌های ویژه و… است که در نهایت، روی قیمت نهایی محصول تأثیرگذار خواهد بود.

۹. عدم شفافیت در قیمت‌گذاری

یکی از مشکلات اصلی در بازار موبایل ایران، نبود شفافیت در تعیین قیمت‌ها است. به‌دلیل نبود نظارت کافی و رقابت سالم بین شرکت‌ها، قیمت گوشی‌ها تحت تأثیر عوامل غیرمنطقی قرار می‌گیرد.

۱۰. آیا در آینده قیمت آیفون‌های شرکتی کاهش می‌یابد؟

احتمال کاهش قیمت آیفون‌های شرکتی به چند عامل بستگی دارد:

• اگر عرضه گوشی‌های شرکتی افزایش یابد و تعداد بیشتری از این گوشی‌ها وارد بازار شود، قیمت‌ها ممکن است کاهش یابد.
• اگر نرخ ارز تثبیت شود یا کاهش یابد، قیمت تمام‌شده واردات کاهش خواهد یافت.
• با افزایش نظارت بر بازار و حذف دلالان، امکان تنظیم بهتر قیمت‌ها وجود دارد.
• اگر شرکت‌های واردکننده سود کمتری در نظر بگیرند، گوشی‌ها با قیمت مناسب‌تری عرضه خواهند شد.

جمع‌بندی

در نگاه اول، تفاوت در هزینه‌های گمرکی باید باعث ارزان‌تر شدن آیفون‌های شرکتی نسبت به مدل‌های مسافری شود. اما در عمل، هزینه‌های جانبی واردات، نوسانات ارز، میزان تقاضا، سودجویی واردکنندگان، نقش دلالان و نبود شفافیت در بازار، باعث شده است که این انتظار محقق نشود. با این حال، اگر شرایط بازار تغییر کند و عرضه افزایش یابد، می‌توان انتظار داشت که در آینده قیمت آیفون‌های شرکتی کاهش پیدا کند.

همچنین پیشنهاد می کنیم مقاله ما راجب آیفون SE جدید را مطالعه بفرمایید.